p-ISSN: 1300-0551
e-ISSN: 2587-1498

Raziye Dut1, Mustafa Şahin2, Bernard Tahirbegolli3, Sergen Devran3, Ceylan Köksal3, Ali Güven Kılınçoğlu4, Bülent Bayraktar3

1S.B.Ü Süleymaniye Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, İstanbul
2İstanbul Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, Hareket ve Antreman Bilimleri, İstanbul
3İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Spor Hekimliği Anabilim Dalı, İstanbul
4Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, İstanbul

Öz

GİRİŞ: Her spor dalında olduğu gibi futbolda da futbol oynama amacı, bireysel psikolojik farklılıklar futbolcunun lig performansını etkileyebilmektedir. Özellikle adolesan döneminde fiziksel ve psikolojik farklılıklar oldukça yoğun ve labil yaşanmaktadır. Bu değişikliklerin futbolcunun lig performansına yansıması çoğu zaman kaçınılmaz olabilmektedir.
AMAÇ: Aynı kronolojik yaşta milli takım seçilme kampına davet edilmiş erkek futbolcuların lig performansları ve psikolojik duygu durum ilişkilerini incelemektir.
GEREÇ-YÖNTEM: 2016-2017 sezonunda U-14 yaş kategorisinde milli takıma seçilme kampına davet edilen 288 sporcudan akademi liglerinde oynayan 158 erkek futbolcu çalışmaya dahil edildi. İlk yarı dönemdeki maç, gol, toplam dakika, sarı/ kırmızı kart sayıları sporda güdülenme ölçeği (SGÖ), kovaks depresyon anketi (KOVAKS), çocuklarda anksiyete tarama ölçeği (ÇATÖ) kullanılarak psikolojik duygu durum ilişkisi incelendi. Nicel veriler ortalama ± Standart Sapma (SS) ile özetlendi. Gruplar arası farklılıkların saptanmasında chi-square, Mann-Whitney, ANOVA, post hoc Tukey, korelasyon için Spearman testleri kullanıldı. P<0,05 istatistiksel anlamlı kabul edildi.
BULGULAR: Sporcuların yaş ortalaması 164,94±3,08 ay idi. SGÖ alt boyutlarından güdülenmeme ile oynadıkları maç sayısı arasında düşük negatif korelasyon (r=-0,161, p=0,022), özdeşimle düzenleme ile attığı gol sayısı arasında düşük pozitif korelasyon (r=0,226, p=0,002) saptandı. Sporcuların KOVAKS sonuçlarının patolojik veya normal puanı bakımından maç ve dakika, sarı/kırmızı kart, gol sayıları arasında fark saptanmadı (p>0,05). SDÖ puanları ile maç (r=-0,136, p=0,045), toplam oynadıkları dakika (r=-0,149, p=0,032), gol sayıları (r=-0,139, p=0,043) arasında düşük negatif korelasyon saptandı. 1. yaş çeyreğinde olanlarda daha fazla patolojik KOVAKS puanı (p=0,003). 1.yaş çeyreğinde SDÖ puanları 2.yaş çeyreğine göre düşüktü (p=0,041).
SONUÇ: Spocuların oynadıkları maç sayısının azalmasıyla sporda güdülenmemenin artığı ve attıkları gol sayısıyla özdeşimler düzenlemenin arttiğı saptandı. Psikolojik duygu durum dalgalanmasının sık yaşandığı adolesan döneminde yarışma kaygısı futbol gibi takım oyununda oyuna yansıması kaçınılmaz olabilir. Çalışmanın geniş kitlelerde yapılarak hassas bir dönem olan adolesan döneminde uzun soluklu profesyonel futbolcu kazanmak için psikolojik alt yapı sağlamlaştırılmasına yönelik öneriler oluşturulması, planlanması faydalı olacaktır.